Gewichtsschommelingen: hoe zit dat nu?
Ken je dit gevoel?
Gisteravond heb jij een pak frietjes gegeten en daarna heb je nog genoten van een ijsje.
De volgende dag sta je op de weegschaal en zie je dat je 2 kilo zwaarder bent dan de dag ervoor. En jij, die eigenlijk heel graag wilt afvallen, schiet in paniek. Nu heb je het wel echt verpest…
Je bent zeker niet alleen. Heel wat mensen zien hun gewicht van dag tot dag schommelen en denken daardoor dat ze niet goed bezig zijn.
Maar gewichtsschommelingen zijn volkomen normaal! Vandaag overloop ik de belangrijkste redenen dat jouw gewicht soms eens fluctueert.
Koolhydraten
Neen, er is niks mis met koolhydraten. Het is een macronutriënt die perfect deel uit kan maken van een gevarieerd voedingspatroon. Groente? Koolhydraten. Fruit? Koolhydraten.
Maar: wanneer je een grotere hoeveelheid koolhydraten dan normaal eet, kan dat de volgende dag een stijging in gewicht veroorzaken. Dat komt omdat je lichaam meer vocht vasthoudt. Eén deel glycogeen vast. (Wat glycogeen is, leg ik hier uit). Deze reactie van je lichaam is volstrekt normaal. And it won’t be forever. Na inspanning put je je glycogeenvoorraden terug uit en verdwijnt dit gewicht.
Zout
Zoals je vast wel weet, bevat zout natrium. En wat doet natrium in jouw lichaam? Juist ja, het trekt vocht aan! Na een zoutrijke maaltijd, zoals die frietjes in mijn voorbeeld, gaat je lichaam meer vocht vasthouden. Ook een volkomen normale reactie waar je je geen zorgen over hoeft te maken. Drink de dag erop wel extra water.
Menstruatie
Afhankelijk van jouw fase in je mentstruatiecyclus, kan je gewicht schommelen. Sommige vrouwen ervaren een gewichtsverhoging in de eerste dagen van hun menstruatie en rondom hun ovulatie. Ook hier gaat het om vocht.
Medicatie
Misschien neem je medicatie waar één van de bijwerkingen vochtretentie is. Iets waar je weinig aan kunt doen.
Vroeger/later opstaan dan anders
Als je vroeger opstaat dan anders, kan je meer wegen. Het is namelijk minder lang geleden dat je je laatste maaltijd en drinken binnenkreeg. Als je later opstaat, kan je dus ook minder wegen.
Spierschade
Heb je de dag voordien zwaar getraind? Na je training komen er minischeurtjes en -ontstekingen in je spieren (wat oké is!) waar je lichaam van moet herstellen. Hierdoor gaan je spieren meer water vasthouden, die helpen bij het herstel.
Creatine
Ben je onlangs beginnen supplementeren met creatine? Ook dan kan je een stijging zien op de weegschaal. Goed nieuws: dat betekent dat de creatine werkt! Creatine zorgt ervoor (naast alle voordelen die je hebt op vlak van training en gains maken) dat je spieren vocht vasthouden. Niks om je zorgen over te maken dus!
Stress
Ook stress (en dan vooral het stresshormoon cortisol) kan ervoor zorgen dat jij meer vocht vasthoudt dan normaal.
💩💩💩
Ik weet niet goed hoe ik dit niét awkward kan verwoorden, maar of jij je grote boodschap al hebt gedaan of niet, kan een rol spelen op hoeveel jij weegt. Zéker als je merkt dat je last hebt van constipatie, kan dat getalletje wat hoger zijn dan anders.
Niet consistent zijn bij het wegen
Als je jezelf weegt, doe je dat best zo consistent mogelijk. Dit zijn zaken die een invloed kunnen hebben op je gewicht als je niet consistent bent:
- Hoelaat je jezelf weegt: ‘s avonds ben je (logischerwijs) zwaarder dan ‘s ochtends. Je hebt namelijk al een hele dag gegeten en gedronken, wat ‘s ochtends niet zo is. Als je jezelf op verschillende tijdstippen weegt, krijg je verschillende resultaten.
- Drinken of eten voor je je weegt: drink jij de ene ochtend een glas water of kop koffie voor je jezelf weegt en de andere keer niet? Wat heeft gewicht, dus dat heeft invloed op het getalletje op de weegschaal.
- Naar het toilet gaan: weeg je jezelf de ene keer voor je naar het toilet gaat en de andere keer erna? Een volle versus een lege blaas kan het verschil maken.
- Kleren dragen: kleren en schoenen hebben gewicht. Weeg je jezelf de ene keer in je ondergoed en de andere keer in je winteroutfit? Dan ga je een ander getal zien op de weegschaal.
Weeg jezelf dus gewoon iedere keer consistent in de ochtend, direct na het opstaan, op nuchtere maag en na je eerste toiletbezoek.
Wat er wél toe doet, als het erop aankomt: de trend van je gewicht
Natuurlijk kan het even schrikken zijn dat je de weegschaal soms meer dan een kilo ziet stijgen op één dag tijd. Maar reflecteer dan eens: heb ik gisteren meer (zout/koolhydraten) gegeten dan anders? Heb ik veel stress de laatste tijd? Had ik een extra zware training? Vaak merk je dat je gewicht na enkele dagen terug stabiliseert.
Daarom bereken je het beste na iedere week het gemiddelde van de afgelopen week. En dat weekgemiddelde kan je dan vervolgens vergelijken met het gemiddelde weekgewicht van de week ervoor. Verandert je gemiddelde in de gewenste richting? Dan ben je goed bezig! Op die manier leer je beter omgaan met gewichtsschommelingen.
Data is data
Veel mensen worden megablij van een plotse daling in gewicht. Een stijging kan dan weer een trigger zijn voor negatieve emoties.
Probeer te begrijpen dat één enkel datapunt op de weegschaal niks zegt. Vaak denk kan je “f**k it” denken als het getalletje je niet aanstaat. Maar als je jezelf consistent dagelijks weegt, gaan de dagelijkse schommelingen zichzelf stabiliseren in je gemiddelde en zie je de onderliggende trend.
Data is niet meer dat: gewoon data. Een momentopname die afhankelijk is van heel wat factoren. Focus je daarom niet op die momentopname, maar op alle data die je hebt!
Disclaimer
Een dalend getalletje op de weegschaal hoeft niet per se je doel te zijn. Begin je net met krachttraining, dan is de kans groot dat je ook spiermassa wint. Spiermassa bij krijgen + vetmassa verliezen = (vaak) een minimaal verschil op de weegschaal. Maar je vetpercentage zakt dus gewoon wel, wat eigenlijk betekent dat je gewoon goed bezig bent!
Daarbij, sommige mensen zouden juist hun droomlichaam kunnen bereiken met een hoger getalletje op de weegschaal. Vaak is spiermassa juist hetgeen wat ontbreekt om je lichaam echt te “shapen”.
Uiteindelijk geeft niemand een f**k om hoeveel jij nu exact weegt. Dus laat dat getalletje gerust los.